Encik Hussein Ibrahim, setiausaha Persatuan Usahawan India Muslim Johor (Perusim) memberitahu CNA bahawa kebanyakan ahli persatuan itu telah berhenti menjual Menu Rahmah pada bulan Ramadan kerana kekurangan permintaan. Kebanyakan ahli Perusim mengusahakan kedai makan di negeri selatan dan menawarkan Menu Rahmah dalam bentuk nasi kandar atau nasi lemak.
“Kami memang melancarkannya, tetapi pada bulan puasa ini, kami menyedari langsung tiada sambutan jadi kami telah menutupnya buat sementara waktu. Mungkin orang ramai berpuasa jadi mereka kurang makan di luar atau kerana menu biasanya ditawarkan untuk makan tengah hari dan ramai pelanggan hanya menjamu selera pada waktu malam,” kata Encik Hussein.
“Jadi jika kami terus menjual sekarang, kami akan rugi,” tambahnya.
Pada sidang media pada 18 Apr, Encik Anwar mengumumkan bahawa perniagaan yang mengambil bahagian dalam inisiatif Menu Rahmah akan dapat membeli barangan mentah pada kadar diskaun istimewa.
Beliau berkata, kerajaan Malaysia sedang bekerjasama dengan pasar raya terpilih untuk menawarkan pengusaha ini harga istimewa untuk barangan seperti ayam, bawang dan bahan asas lain.
“Kita sedar kos yang perlu ditanggung oleh pengusaha (Menu Rahmah) untuk bahan mentah dan bahan makanan.
“Kami berharap inisiatif ini dapat memberi kelegaan kepada pengusaha dan memastikan kesinambungan dan kelestarian program Menu Rahmah,” kata perdana menteri.
Menjawab pertanyaan daripada CNA, Encik Salahuddin, menteri, berkata Menu Rahmah telah “diterima secara meluas” oleh kedua-dua pengguna dan perniagaan di seluruh negara sejak beberapa bulan lalu.
“Menyederhanakan inflasi adalah antara kemenangan pantas yang kami capai daripada inisiatif Menu Rahmah. Berdasarkan sesi maklum balas kami dengan penduduk, sangat jelas bahawa B40 (kumpulan pendapatan 40 peratus bawah) dan M40 (kumpulan berpendapatan 40 peratus pertengahan) sangat berterima kasih,” kata Encik Salahuddin.
“Tetapi kita harus ingat bahawa KPDN tidak pernah mengkategorikan Menu Rahmah sebagai pilihan makanan hanya untuk golongan miskin, ia untuk semua orang. Jadi bagi mereka yang memerlukan, dialu-alukan untuk memilih Menu Rahmah sebagai pilihan untuk menjamu selera,” tambahnya.
ADAKAH MAKANAN BAJET TERSEBUT SIHAT?
Terdapat juga persoalan nilai pemakanan.
CNA menghantar pakar pemakanan Siti Saifa 10 gambar hidangan bajet yang ditawarkan di pelbagai kedai kopi di Singapura.
Cik Siti berkata bahawa hidangan bajet yang sihat harus menggabungkan pelbagai jenis makanan seperti bijirin penuh, sayur-sayuran dan protein tanpa lemak yang mencukupi – jadi kebanyakan hidangan bajet tidak boleh dianggap sebagai hidangan yang lengkap dan sihat.
Beberapa hidangan tidak mempunyai kandungan protein yang mencukupi, dan sesetengahnya mempunyai makanan yang diproses seperti kek ikan atau bebola ikan.
“Ini mungkin mengelirukan orang ramai untuk berfikir bahawa makanan ini adalah sebahagian daripada sumber protein. Bagaimanapun, bahan makanan ini merupakan sumber protein yang lemah dan tinggi kandungan natrium,” kata pensyarah dari Pusat Pengajian Sains Gunaan Politeknik Temasek itu.
Kritikan lain ialah beberapa hidangan termasuk makanan yang digoreng, beberapa hidangan mempunyai bahagian sayur-sayuran yang sangat kecil, dan tidak ada yang termasuk bijirin penuh. Sebagai contoh, pasta aglio olio dari sebuah gerai makanan Barat tidak mempunyai sebarang protein dan sayur-sayuran.
“Nasi jimat yang dihidangkan bersama ayam dan dua jenis sayur, adalah satu-satunya hidangan yang hampir menepati bahagian sayur-sayuran dan protein yang disyorkan. Hidangan ini boleh ditambah baik dengan menggantikan nasi dengan beras perang dan memasak terung dengan kurang minyak dan sos,” katanya.
Di Malaysia, Menu Rahmah mendapat kritikan daripada sesetengah pihak kerana menawarkan makanan yang kurang berkhasiat.
Pada Februari lalu, ahli parlimen pembangkang Halimah Ali mencetuskan kontroversi apabila beliau kelihatan mencadangkan pilihan Menu Rahmah adalah berkualiti rendah dan boleh mendedahkan pengguna kepada kanser, penyakit autoimun serta autisme.
Menurut Hansard, ahli parlimen Parti Islam Se-Malaysia (PAS) itu berkata dalam ucapan parlimennya: “Saya tidak mempunyai isu dengan frasa ‘rahmah’, tetapi jangan berikan bekalan makanan berkualiti rendah B40 yang boleh menyebabkan mereka terdedah kepada kanser, penyakit autoimun, autisme, antara lain.”
Kenyataan beliau mencetuskan kritikan oleh penggubal undang-undang gabungan pemerintah. Dr Halimah kemudiannya memohon maaf atas kenyataannya itu.
Walau bagaimanapun, terdapat tema yang sama di antara banyak pilihan Menu Rahmah. Kebanyakan sumber protein dalam makanan – ayam atau ikan – digoreng.
Encik Rosli dari Persatuan Peniaga Kecil Bumiputera mengakui bahawa beberapa ahli persatuan itu tidak mempunyai pilihan selain menawarkan ikan goreng atau ayam goreng berbanding pilihan kukus atau panggang kerana bahan makanan ini cenderung untuk bertahan lebih lama tanpa rosak. Kebanyakan ahli persatuan adalah peruncit makanan di Lembah Klang.
“Realitinya kadang-kadang pada penghujung hari, tidak semuanya dijual. Menggoreng ikan dan ayam memberi pilihan kepada peruncit ini untuk menggunakan semula menu, mungkin menggoreng daging sekali lagi dengan kicap supaya ia kekal segar (untuk dimakan) pada keesokan harinya,” kata Encik Rosli.
Pakar perubatan Dr Zainul Ariffin Omar, yang merupakan penasihat Pertubuhan Kesihatan Awam Malaysia, memberitahu CNA bahawa kebanyakan pilihan yang ditawarkan oleh Menu Rahmah yang ditemuinya adalah cukup berkhasiat.
“Sebagai contoh, saya mencuba pilihan di medan selera Mydin, ia adalah baik. Nasi kandar ada nasi, sayur dan ikan, dengan kari. Kualitinya bagus, dan mempunyai keseimbangan karbohidrat, protein dan serat yang baik,” katanya.
“Tetapi bagi sesetengah yang lain, seperti rangkaian makanan segera, mereka menawarkan makanan yang kurang sihat dan mereka mungkin memanfaatkan Menu Rahmah untuk mempromosikan beberapa makanan mereka,” kata Dr Zainul Arrifin.
Tambahnya, sama ada pilihan Menu Rahmah berkhasiat adalah bergantung kepada pengguna. Beliau menggesa para pengguna supaya berhati-hati dengan apa yang mereka beli.
“Pelanggan mesti sedar bahawa membayar harga rendah tidak bermakna mereka harus menerima kualiti rendah,” katanya.
